Elektrikli araçlar tipik olarak, elektrik enerjisini mekanik enerjisine çeviren çeşitli parçalarla çalışan otomobiller olarak bilinmektedir. İçerisinde yer alan neredeyse her parçanın elektrikle çalışmasıyla hareket eden bu otomobillerdeki en önemli aksan motor olarak görülmektedir. Fakat motorla birlikte önemli olan bir diğer parça ise süspansiyondur. İçten yanmalı motorlardaki süspansiyonlara benzer bir yapısı bulunan elektrikli süspansiyonları tanımadan önce normal versiyonu tanımakta fayda vardır. Buna göre süspansiyon nedir? Süspansiyon, bir araçta bulunan lastik, yay, amortisör ve bağlantı sistemlerini otomobile bağlayan sistemdir. Bu sistem, aracın yola tutunmasına ve sürüş kalitesini arttırmaya yaramaktadır.
Süspansiyon Nedir?
En kısa tanımıyla süspansiyon: yol tutuşunu destekleyen, daha konforlu bir sürüş sağlayan ve aracı tekerleklere bağlayan sistem olarak bilinmektedir. Sürüşü olumsuz etkileyebilecek yol tutuşu sorunlarını ortadan kaldırmaya ya da en az etkiyle hissedilmesini sağlayan süspansiyon, titreşimi ve zorlu koşullardaki savrulma gibi sıkıntıları engellemesiyle bilinmektedir. Süspansiyon görevi gereği, bu olumsuz sorunların önüne geçebilmek için çeşitli parçalardan oluşmaktadır. Aracı kullanan kişinin konforlu bir sürüş geçirmesi için arabanın en kritik parçalarından olan süspansiyon, bazı parçaların bir araya getirilmesiyle oluşmaktadır. Bu parçalar şunlardır;
- Yaylar (helisel yaylar, yaprak yaylar, burulma çubuklu yaylar)
- Amortisör
- Kollar
- Denge çubukları
- Salıncak kolları
- Rotiller
- Pnömotik
- Serbest/sabit ask sistemi
İlginizi çekebilir: Elektrikli Araçlar Çevreye Zarar Verir mi?
Süspansiyon Çeşitleri Nelerdir?
Süspansiyon kendi içerisinde çeşitlere ayrılmaktadır. Piyasada yer alan çeşitli türlerdeki araçlar için farklı türlerde üretilen bu süspansiyonlar, temel olarak ikiye ayrılmaktadır. Tipik süspansiyon çeşitleri, sabit ve bağımsız süspansiyondur. Sabit süspansiyonlarda sağ ve sol tekerler bir aks ile birbirine bağlı durumdadır. Fakat bağımsız süspansiyonlarda araçtaki tüm tekerlekler birbirinden bağımsız bir şekilde hareket etmektedir.
- Sabit süspansiyon: Bu süspansiyon türünün en belirleyici yönü, sağ ve sol tekerleklerin birbirine bağlı olmasıdır. Yaprak yay, helezon yay ve burulma çubuklu yaylar ile kullanılan sabit süspansiyon, özellikle ağır yük taşıyan araçlarda sıklıkla kullanılmaktadır. Kontrolü daha güç gerektiren araçlarda kullanılan bu süspansiyon türü, basit ama oldukça sağlam bir yapıya sahiptir.
- Serbest süspansiyon: Serbest süspansiyon sisteminde tüm tekerlekler birbirinden bağımsızdır. Karmaşık bir yapıya sahip olan bu süspansiyon sistemi, bir yay yardımıyla tekerleklerin gövdeye bağlanması ve bağımsız bir kol tarafından da kontrol edilmesine olanak sağlamaktadır. Özellikle yönlendirme kabiliyeti açısından sabit türe göre oldukça avantajlı olan bu süspansiyon sistemi; konfor, yol tutuşu ve sürüş kabiliyeti açısından büyük destek sunmaktadır. Hafif otomobillerden lüks araçlara, yatış arabalarına kadar birçok yerde görülebilen serbest süspansiyon sistemi, sabit türe göre biraz daha az dayanıklı olmasıyla bilinmektedir. Bunların yanı sıra bu süspansiyon türü biraz daha karmaşık bir yapıdadır. Buna göre; çift salıncaklı süspansiyon, Mc-Pherson tipi süspansiyon ve enine yaprak yaylı serbest süspansiyon sistem türlerini kullanan serbest süspansiyon, daha esnek bir yapıda olabilmesi için yumuşak yaylardan oluşmaktadır.
Piyasadaki içten yanmalı motorlu araçların vazgeçilmesi olan sabit ve serbest süspansiyonlar, birçok araçta kendini göstermektedir. Yapıları gereği birbirinden ayrılan bu araçlara ek olarak gelişen teknolojinin dünyaya sunduğu en harika yeniliklerden olan elektrikli arabalarda da kullanılabilen bu süspansiyonlara ek olarak bir de aktif yani elektrikli süspansiyonlar ortaya çıkmıştır. Kullanım itibariyle oldukça farklı olan bu süspansiyonun özellikleri şunlardır:
- Aktif/ elektrikli süspansiyon: Bu süspansiyon, sürüş konforunu en üst düzeyde tutan ve aracı kullanan kişiye oldukça rahatlık vermesiyle bilinmektedir. Fren hareketliliğinden direksiyon hakimiyetine, aracın hızını kontrol etmeden diğer sürüş sistemlerine kadar birçok açıdan etki eden aktif süspansiyon, aynı zamanda kinetik enerjisini elektrik enerjisine çevirmeye de yardım etmektedir. Diğer süspansiyon sistemlerinin aksine güvenlik ve konfor açısından en yüksek performansı vaat eden bu süspansiyonun en büyük özelliği, dönüşler sırasında dış tekerleğin iç tekerleğe doğru yatmasını engellemektedir. Konfor açısından dönüşlerde daha rahat bir ivme yakalanmasını sağlayan bu süspansiyon, olumsuz yol şartlarında titreşimi azaltmak için kendini yükselerek, konfor etkisini yükseltmektedir. Elektrikli araba süspansiyonu diğer türlerine göre en büyük farkı frenleme sisteminde getirdiği avantajlardır. Buna göre, özel amortisörler, selenoid valfler, kontrol ünitesi ve hidrolik pompalar sayesinde aktif süspansiyon, diğer türlerine çok daha kısa bir zamanda frenleme yapmaya olanak sağlamaktadır.
Elektrikli Araçlarda Süspansiyon Var Mı?
Elektrikli araçlarda içten yanmalı motorlar gibi süspansiyon bulunmaktadır. Tipik olarak kullanımda aynı olan bu araçlarda yol tutuşunu arttırmak için en temel parça olan süspansiyon, elektrikli araçlarda da kullanılmaktadır. Birden çok türde karşılaşılabilen süspansiyonların neredeyse hepsi elektrikli arabalarda kullanılabilmektedir.
